Γράφοντας χτες το κείμενο για την σχέση του Κινέζικου Kung Fu με την δημιουργία του Karate στην Ιαπωνία και στη συνέχεια, έμμεσα, και του Tae Kwon Do στην Κορέα, αμέσως πήγε το μυαλό μου στην ιστορία που έχω ακούσει πολλές φορές τα τελευταία χρόνια, ότι οι πολεμικές τέχνες στην Κίνα έχουν τις ρίζες τους στο Παγκράτιο το οποίο έφτασε εκεί μέσα από την αυτοκρατορία του Μεγ. Αλεξάνδρου. Αποφασίζοντας να το ψάξω και χωρίς να θέλω να παραστήσω τον ιστορικό ή τον γνώστη, πρέπει να ομολογήσω ότι δεν μου φαίνεται ιδιαίτερα πιθανό, τουλάχιστον στο βαθμό που έχω ακούσει να το αναφέρουν Έλληνες σήμερα. Αν και υπάρχει ιστορικά κάποια σχέση μεταξύ του ελληνικού πολιτισμού όπως επέζησε στα βάθη της ανατολής μετά τον Αλέξανδρο, στον βουδισμό και στην δημιουργία του βουδιστικού μοναστηριού των Shaolin (θα το δούμε παρακάτω). Εν τούτοις, στο θέμα των πολεμικών τεχνών δεν φαίνεται να υπάρχει κάποιος συσχετισμός παγκρατίου με Kung Fu.
Το Kung Fu χιλιάδες χρόνια πριν
Σύμφωνα με την ιστορία των Κινέζικων πολεμικών τεχνών (Kung Fu ή Wushu), αυτές δημιουργήθηκαν χιλιάδες χρόνια π.Χ. για τους ίδιους λόγους που δημιουργήθηκαν σε όλα τα άλλα μέρη του κόσμου, ως εργαλεία προστασίας, κυνηγιού και πολέμου και είναι καταγεγραμμένες πολλούς αιώνες πριν την ίδρυση του ναού τον Shaolin που ουσιαστικά ανέπτυξε το Kung Fu. Μπορεί αρχικά να ήταν παρωχημένες μιμήσεις των ζώων και του περιβάλλοντος τους γενικότερα, αλλά δεν άργησαν να εξελιχθούν μαζί με τους ανθρώπους.
Ταυτόχρονα σχεδόν με τους αρχαίους Έλληνες και το Παγκράτιο, οι Κινέζοι φαίνεται ότι είχαν ένα δικό τους στυλ μικτής μάχης που το ονόμαζαν «Jiao li (角力)» , το οποίο είχε ρίψεις μαζί με χτυπήματα, μπλοκς, λαβές και υποταγές. Αυτό το εξασκούσαν για να κερδίσουν θέσεις στον στρατό ή εύνοια από τους ηγέτες τους. Αν και βρισκόταν πίσω σε σχέση με το ανεπτυγμένο, σχεδόν σαν μοντέρνο σπορ, Παγκράτιο, υπάρχουν αναφορές του στα έγγραφα «Classic of Rites» της δυναστείας «Zhou» που κράτησε από το 1000 π.Χ μέχρι το 200 π.Χ. χονδρικά. Για την σύγκριση το Παγκράτιο μπήκε στους αρχαίους Ολυμπιακούς αγώνες το 648 π.Χ. Πιστεύω ότι θα συμφωνήσετε μαζί μου ότι εκείνη την εποχή δύσκολα μπορούσαν οι δύο λαοί να έρθουν σε κάποια επαφή και μάλλον μιλάμε για δύο ΤΕΛΕΙΩΣ ανεξάρτητα στυλ.
Από τόσο παλιά υπάρχουν και αναφορές και για άλλα, πιο απλά παλαιστικά στυλ, πρόγονοι του μοντέρνου «Shuai jiao», ενώ εμφανίζονται και διαχωρισμοί ανάμεσα σε, καθαρά «μαχητικά» στυλ χωρίς κανόνες και στις πιο «αθλητικές» εκδόσεις τους που ήταν για σπορ. Γενικότερα σε πολλά αρχαία κείμενά τους βρίσκουμε αναφορές σε αρκετές πολεμικές τέχνες. Από το Tay Yin που ήταν ο πρόδρομος του Tai Chi αργότερα (θεωρείται «soft style» πολεμική τέχνη) ως το «»Six Chapters of Hand Fighting» που γράφτηκε περίπου 100 χρόνια π.Χ.
Αυτό που θέλω να πω με τα παραπάνω είναι ότι οι άνθρωποι που ζούσαν στις περιοχές εκείνες, όπου αργότερα συγκεντρώθηκε και αναπτύχθηκε το Kung Fu όπως το ξέρουμε σήμερα, είχαν ήδη μία δική τους παράδοση αιώνων σε πολεμικές τέχνες όλων των στυλ, όρθια μάχη, όπλα, έδαφος, λαβές, πάλη και η μίξη αυτών.
.
Shaolin Kung Fu και Ελληνοβουδιστικός πολιτισμός
Το μοναστήρι των Shaolin ιδρύθηκε το 495 μ.Χ και ήταν η πρώτη σοβαρή και επιτυχημένη προσπάθεια συγκέντρωσης και ανάπτυξης των πολεμικών τεχνών της εποχής και τα κατάφερε να αναπτύξει το Shaolin Kung Fu σε τέτοιο βαθμό που αργότερα βγήκε η παροιμία «All martial arts under heaven arose out of Shaolin» ή «Όλες οι πολεμικές τέχνες στον κόσμο βγήκαν από το Shaolin». Όμως οι Shaolin ήταν πρώτα βουδιστές και μετά μαχητές και στον βουδισμό και την σχέση που είχε αυτός στις αρχές του, με τον ελληνικό πολιτισμό που μετέφερε εκεί ο Μεγ. Αλέξανδος, φαίνεται να βρίσκεται η αιτία που κάποιοι συνδέουν το παγκράτιο με τις κινέζικές πολεμικές τέχνες.
Ο πρώτος υπεύθυνος του μοναστηρίου των Shaolin ήταν ο Batuo, ο οποίος φέρεται να κατάγεται είτε από την Ινδία, είτε (και αυτό μας αφορά) από τα Ελληνοβουδιστικά/Ινδικά Βασίλεια που προέκυψαν στις περιοχές που σήμερα καλύπτονται από Αφγανιστάν, Πακιστάν και Νοτιοδυτική Ινδία, μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου και από τους επιγόνους του και τους απόγονους τους.
Ούτε εδώ δεν θα μπω σε λεπτομέρειες γιατί, δυστυχώς, δεν είμαι ιστορικός αλλά είναι δεδομένο ότι υπήρχε ένας συγκρητισμός του Ελληνικού με τον Βουδιστικό πολιτισμό και στην θρησκεία και στην γραφή και στις τέχνες, που κράτησε αρκετούς αιώνες μετά τον Αλέξανδρο και είχε μεγάλη επιρροή κυρίως στον Βουδισμό. Χαρακτηριστικό είναι ότι ήταν αυτή η ελληνική επιρροή που οδήγησε στην σμίλευση αγαλμάτων του Βούδα, μια τακτική που δεν γινόταν πιο πριν. Οι ελληνικές επιρροές στον βουδισμό είναι τόσο μεγάλες που εικάζεται ότι έφτασαν μέχρι και την Ιαπωνία και δεν τελειώνουν στο θρησκευτικό επίπεδο αλλά εμφανίζονται και σε φιλοσοφικό, κοινωνικό επίπεδο και υπάρχουν πολλά στοιχεία ακόμη και σήμερα που επιβεβαιώνουν αυτή την σχέση.
Πέρα από τον Batuo, υπάρχει και μια δεύτερη προσωπικότητα των Shaolin που καταγόταν είτε από την Ινδία, είτε από τα Ελληνοβουδιστικά/Ινδικά Βασίλεια .
Αυτός ήταν ο «Bodhidharma», ο κατά πολλούς «πατριάρχης των Κινέζων» που θεωρείται ότι ανάγκασε για πρώτη φορά τους μοναχούς Shaolin να αρχίσουν την εξάσκηση στο Kung Fu. Ο Bodhidharma περιγράφεται ως «ο βάρβαρος με τα μπλε μάτια» που είχε έντονη γενειάδα, μεγάλα μάτια και θύμωνε εύκολα… (σ.σ. δεν ξέρω πόσο Έλληνα τον κάνει αυτό). Η ύπαρξή του όμως ξεφεύγει πολύ από το ιστορικό επίπεδο και γίνεται θρύλος και μυθολογία οπότε δεν γίνεται να βγουν βασικά συμπεράσματα, ενώ πολλοί μοντέρνοι ιστορικοί αμφισβητούν ξεκάθαρα το πόση επιρροή είχε αυτός στην δημιουργία του Kung Fu που μάλλον προϋπήρχε στους Shaolin μοναχούς ως εκπαίδευση.
Ανεξάρτητα όμως από την καταγωγή ή όχι των δύο παραπάνω προσωπικοτήτων από τα ελληνοϊνδικά βασίλεια της μέσης Ανατολής δεν φαίνεται να υπάρχει και κάποιος ιδιαίτερος συσχετισμός με το παγκράτιο. Εξάλλου, μιλάμε για μια απόσταση 900 ετών από τον θάνατο του μεγάλου Αλεξάνδρου μέχρι την δημιουργία του μοναστηρίου των Shaolin, ακόμη και αν υπήρχε κάποια επιρροή του παγκρατίου αρχικά, μέσα σε τόσα χρόνια και με δεδομένη ύπαρξη άλλων αυτοχθόνων ανάλογων πολεμικών τεχνών, δύσκολα μπορεί να αποδειχθεί ότι έπαιξε μεγάλο ρόλο στην ανάπτυξη του Kung Fu και γενικότερα των Κινέζικων πολεμικών τεχνών που αυτές εξαπλώθηκαν μετά σε όλη την Ασία.
Βέβαια όπως έγραψα και λίγο πιο πάνω μιλάμε για χιλιάδες χρόνια μαχητικής ροής από το ένα σημείο του κόσμου στο άλλο σε μια εποχή που ήταν αδύνατο να χαρτογραφηθεί, σε αντίθεση με την επιρροή του Kung Fu στο Καράτε και αυτού στο TKD που είναι ασύγκριτα πιο πρόσφατη και για την οποία ξέρουμε περισσότερα. Αν κάποιος γνωρίζει κάτι παραπάνω, ή έχει κάποια πηγή που θα μας διαφωτίσει περισσότερο ας την γράψει κάτω από το άρθρο στα σχόλια!
.
Πηγές για έρευνα:
Cultural links between India and the Greco-Roman world
Greco-BuddhismΙστορία των Κινέζικών Πολεμικών Τεχνών
Shaolin Kung Fu