Ο βασιλιάς της Αθήνας Αιγέας ήταν σε προχωρημένη ηλικία και δεν είχε αποκτήσει παιδιά. Γι’ αυτό συμβουλεύτηκε το μαντείο των Δελφών το οποίο του έδωσε ένα δυσνόητο χρησμό που για να τον ερμηνεύσει κατέφυγε στο βασιλιά της Τροιζηνίας Πιτθέα, φημισμένο για τη σοφία του.
Ο Πιτθέας, αφού τον μέθυσε τον έβαλε να κοιμηθεί με την κόρη του Αίθρα, η οποία έμεινε έγκυος. Όταν ο Αιγέας έφυγε, άφησε πίσω το ξίφος του και ένα ζευγάρι σανδάλια, κάτω από ένα βράχο και είπε στην Αίθρα, αν το παιδί είναι αγόρι και γίνει έφηβος, να σηκώσει τον βράχο και αφού πάρει το ξίφος και τα σανδάλια, να έλθει να τον βρει στην Αθήνα. Η Αίθρα γέννησε το Θησέα που τον ανέθρεψε ο παππούς του ο Πιτθέας.
Όταν ο Θησέας έγινε δεκαέξι χρόνων, η μητέρα του τον οδήγησε στο βράχο, τον οποίοσήκωσε με ευκολία και αφού πήρε τα δώρα του πατέρα του, ξεκίνησε για να τον βρει.
Στο ταξίδι του για την Αθήνα, είχε μια σειρά από περιπέτειες, οι οποίες ήταν όλες νικηφόρες. Εκείνο τον καιρό πολλοί κακοποιοί σκότωναν και τρομοκρατούσαν τους ταξιδιώτες.
Ανάμεσα σε αυτούς που βρέθηκαν στο δρόμο του και έπρεπε να τους αντιμετωπίσει ήταν οπαλαιστής Κερκύονας (Κερκύων), περιβόητος ληστής γιός του Ποσειδώνα ή κατά άλλο μύθο του Ηφαίστου που είχε το λημέρι του στο δρόμο που οδηγεί από την Ελευσίνα στα Μέγαρα σε μια τοποθεσία που στα χρόνια του περιηγητή Παυσανία (2ος μ.Χ. αιώνας) την αποκαλούσαν ακόμα «Κερκύονος Παλαίστρα». Εκεί σκότωνε τους περαστικούς εξαναγκάζοντάς τους να παλέψουν μαζί του, πνίγοντάς τους με ένα ισχυρό εναγκαλισμό-λαβή.
Ο Θησέας ήταν καλός παλαιστής. Κατά τον Παυσανία ήταν ο πρώτος που υπέταξε το παιχνίδι της πάλης σε ορισμένους κανόνες και που το ανύψωσε σε τέχνη, ενώ πριν από την εποχή του ήταν ένας πρωτόγονος αγώνας, στον οποίο το σωματική μέγεθος και η δύναμη και μόνο αποφάσιζαν για τη νίκη.
Κατά τον ποιητή Πίνδαρο: την μεν από χειρών πάλην εφεύρε Θησεύς την δε από σκελών οΚερκύων. Δηλαδή την άνω πάλη εφεύρε ο Θησέας και την κάτω ο Κερκύων.
Αφού λοιπόν ο Θησέας άρπαξε τον Κερκύονα, τον σήκωσε από το έδαφος και με όλη του τη δύναμη τον έριξε κάτω σκοτώνοντάς τον.
Ο ιστορικός Ίστρος αναφέρει πως η ίδια η Θεά Αθηνά δίδαξε την πάλη στο Θησέα. Προς τιμήν της αργότερα συνοίκισε τους δήμους της Αττικής σε ενιαία πόλη που ονομάστηκεΑθήνα και έτσι ο Θησέας θεωρείται ο ιδρυτής της πόλης των Αθηνών.
