Ήταν άνθρωπος ταπεινής καταγωγής, γεννήθηκε στην Χαριούπολη Ραιδεστού της Θράκης από οικογένεια χωρικών, ανέβηκε στο θρόνο μετά από μια ανοδική πορεία στη διοικητική ιεραρχία της Πρωτεύουσας, έως ότου γίνει ευνοούμενος και φίλος του Αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ΄, και χρισθεί τελικά συναυτοκράτορας. Η ταπεινή του καταγωγή οδήγησε τους απογόνους του να δημιουργήσουν το θρύλο ότι κατάγονται από την αρμενική βασιλική οικογένεια των Αρσακιδών. Ωστόσο, την ελληνική του καταγωγή επιβεβαιώνει και το όνομα της μητέρας του (Παγκαλώ). Ήταν μεγαλόσωμος, δυνατός και ρωμαλέος, εξαιρετικά φιλόδοξος, αλλά εντελώς αγράμματος.
ΘΡΙΑΜΒΕΥΤΗΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΝ ΒΟΥΛΓΑΡΟ ΠΑΛΑΙΣΤΗ
Κάποτε διδόταν δεξίωση στην αυτοκρατορική αυλή. Κλήθηκαν πολλοί επισκέπτες, συμπεριλαμβανομένων των αντιπροσώπων της Βουλγαρίας οι οποίοι διερχόταν τότε από την πρωτεύουσα. Στο τέλος του γεύματος, όπως ήταν παράδοση, είχε προγραμματιστεί για την ψυχαγωγία του κοινού ένας διαγωνισμός παλαιστών. Επιδειξιομανείς Βούλγαροι υποστήριζαν ότι έχουν ένα αθλητή που θα νικήσει όλους τους Βυζαντινούς τους αντιπάλους. Πράγματι, ο δυνατός Βούλγαρος νίκησε όλους τους παλαιστές.
Οι Βυζαντινοί ήταν αποθαρρυμένοι γιατί μερικοί βάρβαροι νίκησαν όλους τους μαχητές τους αλλά ο συγγενής του αυτοκράτορα Θεοφιλίτζης ο οποίος ήταν επίσης στο γεύμα, δήλωσε με βεβαιότητα ότι ο υπηρέτης του μπορεί να νικήσει το βούλγαρο. Η αρένα αμέσως ετοιμάστηκε εκ νέου, η αίθουσα συμπληρώθηκε με άμμο ώστε να γίνει κατάλληλη για τους μαχητές και ο νικηφόρος Βούλγαρος ξεκίνησε την πάλη με τον Βασίλειο.
Ο Βούλγαρος παλαιστής προσπαθούσε πολύ σκληρά να σηκώσει τον βυζαντινό ιπποκόμο στον αέρα. Ωστόσο, συνέβη το αντίθετο. Ο Βασίλειος, ο οποίος ήταν σωματικά δυνατότερος σήκωσε το βούλγαρο τον περιέστρεψε γύρω από τον εαυτό του, και με μια επιδέξια κίνηση που ήταν πολύ γνωστή στις πολεμικές τέχνες της εποχής, τον έριξε στο έδαφος. Οι Βυζαντινοί, των οποίων η τιμή σώθηκε από ένα γιγαντιαίο ιπποκόμο, συγκινημένοι χαιρέτησαν δυνατά το νικητή τους. Από την άλλη πλευρά, τραυματίας και αναίσθητος ο βούλγαρος παλαιστής μόλις που συνερχόταν. Με αυτό το επίτευγμα ο Βασίλειος τράβηξε το ενδιαφέρον των υψηλών κύκλων της αυτοκρατορικής αυλής.
