29/03/2024

Ένταξη στον αθλητισμό, μια πτυχή της ένταξης στην κοινωνία

Οι ανάγκες της κοινωνίας αλλάζουν, και μαζί αλλάζουν και οι σκέψεις, οι νοοτροπίες και οι αξίες γονέων, σχολείων και αθλητικών συλλόγων ως προς όλα τα παιδιά με «διαφορετικότητες».


Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε να εμφανίζονται έννοιες όπως ένταξη και συνεκπαίδευση σχετικά με τα παιδιά που έχουν ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Ως συνέχεια του σχολείου, ένας αθλητικός σύλλογος, είτε αφορά ένα ατομικό είτε ομαδικό άθλημα, λειτουργώντας το κάθε τμήμα ως ομάδα, μπορεί να εφαρμόζει την ένταξη και τη συνεκπαίδευση ατόμων με διαφορετικές δυνατότητες και αδυναμίες. Κάθε άτομο, οποιασδήποτε ηλικίας, έχει διαφορετικό τρόπο και ρυθμό να μαθαίνει καινούργια πράγματα, άρα θα πρέπει να έχει και διαφορετικό στόχο αλλά και εξατομικευμένο τρόπο εκπαίδευσης. Είτε πρόκειται για ένα άτομο με διαταραχές συμπεριφοράς, μαθησιακές δυσκολίες, κινητική αναπηρία, αισθητηριακή διαταραχή (όραση, ακοή), νοητική υστέρηση ή στο φάσμα του αυτισμού, είτε για ένα «τυπικό» άτομο, η προπόνηση πρέπει να είναι διαφοροποιημένη, σύμφωνα με την αξιολόγηση του κάθε ατόμου. Το πρόγραμμα εκπαίδευσης είναι το αποτέλεσμα συνεργασίας μεταξύ των ατόμων που εμπλέκονται στην εκπαίδευση του ατόμου (δάσκαλος, προπονητής, εργοθεραπευτής, ψυχολόγος, γονέας). Πρέπει να αλλάζει ανά τακτά διαστήματα σύμφωνα με την αξιολόγηση της ομάδας αυτής.

Η εφαρμογή της Συνεκπαίδευσης μέσα στον Αθλητικό Σύλλογο προϋποθέτει αλλαγή της νοοτροπίας προπονητών και λοιπών μελών του Συλλόγου και αναδιάρθρωση πολιτικών και πρακτικών προκειμένου αυτές να ανταποκριθούν στην ποικιλομορφία και τη διαφορετικότητα των μαθητών, ώστε όλοι να εκτιμώνται ισότιμα. Όλα τα παιδιά μπορούν να ωφεληθούν από το κατάλληλο για αυτά εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Κανένα παιδί δεν είναι μη εκπαιδεύσιμο. Οι άνθρωποι του Συλλόγου πρέπει να αντιλαμβάνονται τη διαφορετικότητα των παιδιών ως μέσο-πηγή υποστήριξης και ενίσχυσης της μάθησης, παρά ως πρόβλημα που πρέπει να ξεπεραστεί. Η συνεκπαίδευση παιδιών με διαφορετικά φυσικά, πνευματικά και συμπεριφοριστικά χαρακτηριστικά αυξάνει την ποιότητα της εκπαίδευσης για όλα τα παιδιά με ή χωρίς ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.

Η συνεχής ευαισθητοποίηση και επιμόρφωση των προπονητών και των παραγόντων του Συλλόγου σε θέματα εκτίμησης, αξιολόγησης και διδασκαλίας παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, προστατεύουν την ένταξη ώστε να εφαρμόζεται σε ένα πλαίσιο που να καλύπτει τις αδυναμίες αλλά και τις δυνατότητες του κάθε ατόμου. Η στάση των ατόμων (Προπονητές, Παράγοντες κ.α.) που εμπλέκονται στην εκπαίδευση των παιδιών, όσον αφορά την συνεκπαίδευση, είναι ένα από τα κλειδιά της επιτυχίας. Σκοπός της συνεκπαίδευσης είναι να διευρύνει την πρόσβαση στην προπόνηση στο Σύλλογο και να προάγει την πλήρη συμμετοχή και τις ευκαιρίες για όλους τους αθλητές που είναι ευάλωτοι στον αποκλεισμό, καθώς έτσι θα αντιληφθούν τις δυνατότητές τους.

Η Συνεκπαίδευση για να εφαρμοστεί θα πρέπει να διέπεται από αρχές όπως:

  • Όλοι διαφορετικοί, όλοι ίσοι
  • Διαφορετικά άτομα, διαφορετικοί ρυθμοί και τρόποι εκμάθησης
  • Η ενσωµάτωση και η ποιότητα είναι αµοιβαίες
  • Η πρόσβαση και η ποιότητα συνδέονται και είναι αµοιβαία ενισχυτικές
  • Η ποιότητα και η ισότητα είναι κεντρικές για τη διασφάλιση της συνεκπαίδευσης.
  • Οι Προπονητές και οι Παράγοντες θα πρέπει να μοιράζονται κοινές αξίες και πιστεύω για την διαφορετικότητα, καθώς όλα τα παιδιά (με και χωρίς “διαφορετικότητες”) μπορούν να εκπαιδευτούν μαζί.

Ο Κωνσταντίνος Αθανασίου είναι ο προπονητής του Αθλητικού Συλλόγου Κινέζικων Παραδοσιακών Πολεμικών Τεχνών Αχαρνών. Είναι διπλωματούχος προπονητής από τη ΓΓΑ, μέλος της Τεχνικής Επιτροπής της Ελληνικής Ομοσπονδίας Γουσού Κουνγκ Φου, Αντιπρόεδρος της ADHD Hellas (Πανελλήνιο Σωματείο Ατόμων με ΔΕΠΥ) και δουλεύει από το 2012 με παιδιά που έχουν διαγνωστεί με μαθησιακές δυσκολίες, ΔΕΠΥ, αυτισμό και άλλες διαταραχές. Έχει Πιστοποιητικά Επιμόρφωσης για τα Εκπαιδευτικά Προγράμματα “Αθλητισμός και Σχολική Ένταξη Μαθητών με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες”, “Ειδική Αγωγή: Ενταξιακή Εκπαίδευση και Παράλληλη Στήριξη”, “Αισθητηριακές Αναπηρίες – Παρέμβαση και Διδακτικά Μοντέλα” και “Διαχείριση Διαζυγίου Γονέων” του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.