28/03/2024

Συνδεσμικές κακώσεις:Ένα συνηθισμένο φαινόμενο

Γράφει ο Δημήτρη Ραχούτης Πτυχιούχος Προπονητής Καράτε – Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού*

Οι συνδεσμικές κακώσεις είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο που μπορεί να υποστεί ο οποιοσδήποτε,είτε μιλάμε για ερασιτέχνη, είτε για επαγγελματία αθλητή – ασκούμενο.

Οι βλάβες των συνδέσμων εντάσσονται στις κύριες και συνηθέστερες κατηγορίες τραυματισμών. Για τον λόγο αυτό θα τονίσουμε μερικές χρήσιμες πληροφορίες που πρέπει να γνωρίζουν όλοι τόσο για την πρόληψη, όσο και για την καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση τέτοιου είδους τραυματισμών.

Καταρχήν για να συμβάλουμε στην πρόληψη πρέπει να γνωρίζουμε τις λειτουργίες, την δουλειά δηλαδή που είναι δημιουργημένοι και προορισμένοι οι σύνδεσμοι να κάνουν.

Οι σύνδεσμοι λοιπόν κατά πρώτον σταθεροποιούν την άρθρωση, κατά δεύτερον οδηγούν την κίνηση – και κατά τρίτον παρεμποδίζουν την υπερβολική κίνηση (υπερέκταση ).

Επίσης πρέπει να γνωρίζουμε το ότι οι σύνδεσμοι είναι περισσότερο ευπαθείς στην στρέψη ( στροφή ), παρά στον εφελκυσμό ( τέντωμα ) ή στην σύνθλιψη, όπως και ότι στην περίπτωση ακινητοποίησης μιας άρθρωσης η μηχανική αντοχή του συνδέσμου μπορεί να ελαττωθεί κατά πολύ ( ακόμα και – 40% σε διάστημα 2 μηνών ).

Οι συνδεσμικές κακώσεις τώρα χωρίζονται σε τρεις βαθμούς :

  • 1ου Βαθμού είναι αυτές οι κακώσεις που η ρήξη των ινών είναι μικρή.
  • 2ου Βαθμού είναι οι κακώσεις που η ρήξη των ινών κυμαίνεται περίπου στο 50 % ( περίπου στο μισό δηλαδή του συνόλου των ινών ).
  • 3ου Βαθμού είναι οι κακώσεις που η ρήξη των ινών ξεπερνά το 60% ( ρήξη δηλαδή στο μεγαλύτερο ποσοστό των ινών ).

Αν τώρα το ποσοστό των τραυματισμένων ινών βρίσκονται κοντά στα ποσοστά διαχωρισμού των βαθμών ( επιπέδων ), τότε μπορούν να χαρακτηριστούν και ως κακώσεις 1ου – 2ου Βαθμού ή 2ου – 3ου Βαθμού.

Η χρονική περίοδος αποκατάστασης αυτών των τραυματισμών χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες, που είναι ανάλογες του βαθμού της βλάβης που υπέστη ο εκάστοτε σύνδεσμος.

Η περίοδος αποκατάστασης της συνδεσμικής βλάβης 1ου Βαθμού θέλει περίπου εφτά με δέκα ημέρες, 2ου Βαθμού τρεις εως τέσσερις βδομάδες – και 3ου Βαθμού από τέσσερις βδομάδες έως και τρεις μήνες.

Η αποκατάσταση χωρίζεται σε φάσεις, η πρώτη φάση είναι η φάση της άμεσης αντιμετώπισης που αρχίζει από την στιγμή που επέρχεται ο τραυματισμός – και τελειώνει την στιγμή που ο ασθενής παραπέμπεται στον ιατρό.

 Σ’αυτή την φάση αν υπάρχει υποψία συνδεσμικής βλάβης οι ασκούμενοι θα πρέπει να ακολουθήσουν τις εξής αρχές: 

  • Όχι χλωριούχο αιθύλιο ( ψυκτικό ) διότι ναρκώνει τους αισθητικούς υποδοχείς και δεν υπάρχει καλή αίσθηση του πόνου – και ο πόνος πρέπει να γνωρίζουμε πως είναι ένας από τους κύριους καθοδηγητές μας.
  • Πάγος ( προκαλεί αγγειοσυστολή, μείωση της ροής του αίματος, οπότε περιορισμό του ουλώδη ιστού ). Τοποθέτηση υφάσματος επίσης μεταξύ του δέρματος και του πάγου για την αποφυγή εγκαύματος.
  • Πρόχειρη επίδεση με ελαστικό επίδεσμο και πάγο από μέσα.
  • Να μην φορτιστεί η άρθρωση.
  • Γρήγορη παραπομπή στον ιατρό.

Από εκεί και πέρα αναλαμβάνει ο ιατρός ( ορθοπεδικός ), ενώ στην συνέχεια ο φυσικοθεραπευτής που είναι και ο υπεύθυνος της δεύτερης φάσης αποκατάστασης.

Τέλος, πρέπει να γνωρίζουμε πως η τελική φάση αποκατάστασης, η τρίτη φάση, είναι η φάση της λειτουργικής αποκατάστασης – και η φάση αυτή πρέπει να πραγματοποιητείται και να ολοκληρώνεται από γυμναστές, αυτό δυστηχώς είναι μία σημαντική παράμετρος που ο περισσότερος κόσμος δεν γνωρίζει.

Έτσι, μετά από την δεύτερη φάση αποκατάστασης οι ασθενείς εντάσσονται κατευθείαν στις καθημερινές τους ανάγκες – συνήθειες με αποτέλεσμα πολύ σύντομα να επιστρέφουν ξανά στα γνωστά για αυτούς φυσικοθεραπευτήρια, μιας και η αποκατάστασής τους δεν ήταν πλήρης, φτάνωντας δηλαδή στην τελική φάση αποκατάστασης, την τρίτη, που τελικά ίσως να είναι και η πιο σημαντική.

Αυτό οφείλεται στο ότι ο ασθενής δεν δούλεψε όσο θα έπρεπε όλες αυτές τις προσαρμογές που έχασε την περίοδο της πρώτης και της δεύτερης φάσης αποκατάστασης του τραυματισμού του.

Θα κλείσω αυτό το άρθρο παραθέτοντας μερικές από τις κύριες προσαρμογές που χάνονται κατά την περίοδο μίας μικρής χρονικά ακινητοποίησης :

  • Μείωση της πρωτεΐνοσύνθεσης από τις πρώτες έξι ώρες.
  • Απώλεια του μυικού βάρους από τις πρώτες δύο μέρες ( μέγιστη απώλεια σε 14 – 30 ημέρες ).
  • Ατροφία κυρίως στις ίνες τύπου 1 ( ένα ).
  • Μεγαλύτερη η ατροφία στους στηρικτικούς μύες.
  • Αύξηση των αναερόβιων ενζύμων.
  • Μείωση των αερόβιων.
  • Αύξηση της κόπωσης.
  • Απώλεια αρθρικής σταθερότητας.
  • Αποδιοργάνωση του κατασκευαστικού προσανατολισμού του κολλαγόνου.
  • Επιφανειακή νέκρωση χόνδρου ή εκφύλιση του. ( Μη αναστρέψιμη )

Μετά απ’ όλα αυτά ελπίζω να βοήθησα στην κατανόηση του πόσο σημαντικά τελικά είναι τόσο η πρόληψη, όσο και η επιτυχημένη αποκατάσταση μίας συνδεσμικής βλάβης.

Η επιλογή των κατάλληλων και εξειδικευμένων ανθρώπων είναι κάτι που θέλει ιδιαίτερη προσοχή,η επιλογή αυτή όμως ευτυχώς εξαρτάται από εσάς, φροντίστε λοιπόν το καλύτερο για σας, μην αφήνεται την υγεία και την λειτουργικότητα του σώματός σας στην τύχη του, εσείς είστε οι κύριοι υπεύθυνοι γι’ αυτό – μετά ο οποιοσδήποτε άλλος.

 *Ο Δημήτρη Ραχούτης είναι Πτυχιούχος γυμναστής (Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών) και Personal Trainer specialist by IAFA College